• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
Site Menüsü
Site Haritası

Tariş Binası

KUŞADASI TARİŞ BİNASI VE  ZEYTİN YAĞI FABRİKASI



Adı :                             Kuşadası Tariş binası

Tescil tarihi:                  23.03.2007                

Sayı :                             781                            

Pafta No :                     126 Ada, 18 nolu parsel                    

Tescil eden kurum:       Aydın Kültür ve Tabiat Varlıkları Bölge Kurulu[1]



[1] Murat Saraç, Tariş, Kuşadası envanteri, Kuşadası Belediyesi 2013, sayfalar 91-92

Türkmen Mah. Hükümet Caddesi üzerinde bulunan tarihi Tariş binaları iki adet tescilli yapıdan oluşmaktadır ve ek binaları da ayni parsel içerindedirler. Kentsel sit alanı dışında kalan bu binaların toplam alanı ise  9.958,17 metrekarelik  bir yerdir. Tescilli olan ana yapı parselin köşesinde yer alır ve iki katlıdır. Bir cephesi denize bakar. Bu cephede üçgen demir ayaklar üzerine oturan ahşap cumbası vardır. Cumbanın her iki tarafına ahşap pervazlı, ahşap panjur kepenkli,  düşey dikdörtgen biçimli birer pencere yerleştirilmiştir. Zemin kat cephe ortasında, cumbanın altına düşecek şekilde binanın giriş kapısı vardır.  Kapının her iki tarafında, üst kat pencerelerin tam altında, onlarla aynı özelliklere ve  boyutlara sahip birer pencere bulunur. Ayni tip pencereler yapının diğer yerlerinde de devam eder. Yapı örtüsü silme saçaklı ahşap kırma çatıdır. Daha düşük gabarili ek bina ise ana binaya bitişiktir. Bu binada iki katlı ve kırma çatılıdır. Bu binanın yanında da tek katlı ek yapı yer alır. Parsel içindeki diğer tescilli yapı tek katlıdır ve bugün idare binası olarak kullanılmaktadır. Ahşap kırma çatılı yapının pencere kenarları sövelidir ve geç dönem yapısı olduğu söylenebilir.



Kuşadası ekonomisinde zeytin ve zeytinyağı her zaman önemli bir yer tutmuştur. 19.yüzyılın sonlarında Kuşadası ve çevresinde 3500 hektar alanda “ Hamades “ zeytini yetiştirilmekteydi. 1890 yılında 2, 1899-1903 yılları arası 3 ve 1909 yılında ise  6 adet zeytinyağı “Ta’sirhane-yağ fabrikası”  mevcuttu. [2] Bugünkü arsanın içinde top sahasına bakan bölümde  İtalyan işgali sırasında İtalyanların kurduğu yağhane fabrikasının bir bölümü yer almaktadır. İtalyanlar Türkiye’de ilk zeytinyağı fabrikasını Kuşadası’nda kurmuşlardır. İtalyan firması SOKA sahildeki şimdiki Tariş binasının olduğu alanda sabun ve teneke imalathaneleri ile birlikte çevrenin zeytinlerini işleyerek zeytinyağı ihraç etmişlerdir.  Aydın bölgesinden 400 kg lık büyük  tahta fıçılar ile Selçuk tren istasyonuna getirilen zeytinler buradan araçlarla Kuşadası’ndaki bu fabrikaya taşınıyordu. Fabrikanın ürettiği sabunlar Akdeniz sahillerinde SOKA sabunu olarak ünlenmişti.[3] İtalyan işgali sırasında üç yıl tam kapasite ile çalışan fabrika daha sonra İstiklal savaşından sonra da çalışmaya devam etmiştir. 04 Şubat 1924 tarihinde Atatürk  Kuşadası gezisi sırasında bu fabrikayı gezmiş ve  fabrika girişindeki direkte asılı İtalyan bayrağını görünce “  Burada kapitülasyonlar hala kalkmadı mı ? “ diye tepki göstermiş ve bunun sonucunda bu fabrika 1942 yılında  fabrikanın Tariş tarafından satın alınması ile sona ermişti.



[1] Ali Ergül, Kuşadası’nda ekonomik faaliyetler, geçmişten geleceğe Kuşadası sempozyumu 2000, sayfa 244

[2] Belma Özgün, Zeytinin kültürümüzdeki yeri, geçmişten geleceğe Kuşadası sempozyumu 2000, sayfa 362-363

 


 

Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi6
Bugün Toplam184
Toplam Ziyaret353658
Köşe Yazıları
Hava Durumu