Arkeolojik Sit Alanları, Kazı sahaları ve Müzeler Kültür Miras hazineleri olarak ülkelerin en önemli geçmiş kültür ve tarih hazineleridir. Dünyada ikinci cihan harbinden sonra farkına varılan ve son derece olumlu çalışmalar yapılan, örgütler kurulan ve yeni tematik müzeler açılarak toplumları eğiten bu alan ülkemizde son on yıldır önem kazanmış ve çok hızlı bir şekilde mesafe almaya başlamıştır. Kültür ve tarih hazineleri bakımından Türkiye sahip olduğu alanlar ve varlıklar bakımından dünyada eşsizdir ve ülkemizin her tarafından kazdıkça geçmiş medeniyetlere ait bu hazineler adeta fışkırmaktadır. Maalesef büyük bir talan ve tahribatın olduğu ülkemizde toplumun umarsızlığı, kaçakçılığın önlenememesi, denetimlerin yetersizliği, yasaların titizlikle uygulanmaması ve daha bir çok nedenlerden dolayı bu kültür ve tarih hazineleri büyük bir tehdit altındadır. Devletimizin son yıllarda yaptığı çalışmalar, özel sektörün bu alana el atması, toplumun giderek bilinçlenmesi gibi artılar yetersiz de umutlar artmakta ve çok güzel girişimler ortaya çıkmaktadır. İşte bu güzel işlerden biri de 27-29 Nisan 2017 tarihlerinde TG Expo Fuarcılık tarafından İstanbul Hilton Convention Center’da düzenlenen ve Kültür ve Turizm Bakanlığı, THY, Vakıflar Genel Müdürlüğü, İBB Kültür AŞ, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, vb resmi ve özel kurumların destek verdiği “ Heritage İstanbul Restorasyon, Arkeoloji, Müzecilik Teknolojileri Fuarı & Konferansı’dır. Kültürel Mirası ana felsefesi olarak kabul eden Kuşadası Kültürel ve Tarihi Mirası Koruma Derneği adına bu güzel etkinliğe katıldık. TG Expo Fuarcılık AŞ. Değerli yöneticileri tarafından davet edildiğimiz bu renkli ve ilginç fuara katıldığımızdan dolayı çok mutlu olduk bu nedenle yetkililere TEŞEKKÜR ederiz. Miras Sohbetleri Programında 28 Nisan 2017 Cuma günü derneğimiz adına TÜRK-İSLAM MEZAR TAŞLARI adlı sunum yaptık ve söyleşide bulunduk.
Ülkemizin önde gelen arkeologları, müzecileri, sanat tarihçileri, gazete ve TV muhabirlerinin düzenleme kurulunda yer aldığı bu ilginç fuar 27 Nisan 2017 Perşembe günü saat 10.00 resmi program açılış ve protokol konuşmaları ile başladı. Restorasyon, Arkeoloji ve Müzecilik Teknolojileri ’nin ana temalar olarak benimsendiği fuarın protokol konuşmalarında ülkemizin dünyanın en zengin arkeolojik miras alanlarına sahip olduğu ve Kültürel Miras alanında çok hızlı gelişmelerin yaşandığı vurgulandı. Heritage İstanbul Fuarı’nın fikir babası olarak kabul edilen TG Expo CEO’su Gazi Murat ALKAN bu yıl ikincisi düzenlenen bu fuarın ilkinin 2015 de yapıldığını , 48 konuşmacının katıldığı ve 5684 kişinin ziyaret ettiğini, bu yıl sektördeki krize rağmen 87 konuşmacı nın ve 95 kurumun iştirak ettiğini belirterek 10.000 yakın ziyaretçi beklendiğini söyledi. Sektörün duayen isimlerinden Arkeoloji & Sanat Yayınları sahibi ve düzenleme kurulu üyesi arkeolog Nezih BAŞGELEN ise Türkiye’nin Kültürel Miras konusunda sorumluluğunun ve sorunlarının arttığını söyleyerek yüzey araştırmaların, kazıların, sergilerin toplumla buluşturulmasına ve toplumun eğitilmesinin öneminin altını çizdi. Farklı disiplinlerle yapılacak araştırmalar sonunda ülkemizin bir Kültür Mirası Programı olmasının zaruretinden bahsetti. Türkiye artık bu sahada epey bir yol almış ve tecrübe sahibi olmuştur diyerek konuşmasını tamamladı. İstanbul Üniversitesi Müzecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fethiye ERBAŞ Kültürel Mirası geleceğe taşımak hepimizin ortak kaygısıdır ve hepimizin ortak sorumluluğudur dedi. Düzenleme Kurulu üyesi Prof. Dr. Mehmet ÖZDOĞAN hoca ise 55 yıllık arkeolog olduğunu belirterek arkeoloji ve kültürel mirasın ülke sınırlarına taştığını, topluma aktarmakta büyük sorunlar yaşadıklarını belirterek kültürel mirası topluma sevdirmek ana görevimiz olmalıdır dedi. Savaşlar ve kaos nedeniyle Ortadoğu’da çalışan bir çok arkeoloğun bugün Kafkaslar ve Afrika ülkelerinde kazı yapmak zorunda olduklarını vurguladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı adına konuşan Kültür- Tabiat Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Yalçın KURT ise Türkiye’de 17.000 sit alanı, 103.000 açılamayan saha olduğunu belirterek ülkemizin bu alanda çok ileri düzeyde olduğunu anlattı.
36 Bölge Koruma Kurulu, Ankara’da 1 yüksek koruma kurulu, 22 röleve, 10 restorasyon bölge müdürlüklerimizin bulunduğunu, toplamda 120.000 kültür varlığımız vardır dedi. Türkiye’de 193 müzenin olduğunu, dünya ile yarışacak müzelerin kurulmaya başlandığını ve çok yakında Ege Uygarlıkları Müzesi kurulacağını söyledi. Kazılarda Türk bilim insanlarına kazı başkanlığı verilmesinin önemini vurgulayan genel müdür 122 arkeolojik alanda Türkler ve sadece 29 alanda yabancılar kazı başkanıdır diye konuşmasını bitirdi. Protokol konuşmalarından sonra çok yoğun bir program akışı içinde bulduk kendimizi. Kısıtlı vaktimize göre elimizden geldiğince seçtiğimiz ve izlemeye çalıştığımız sunumlar için alt katta bulunan büyük konferans salonuna geçtik. İzlediğimiz sunumlardan not aldıklarımız “ Vakıf Kültür Varlıklarını Koruma, Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (KURAM)Koruma Alanındaki Bilimsel Çalışmaları” Dr. Ömer DABANLI - Yüksek Mühendis, Mimar, Kapsül Müzeler” Doç. Dr. Mutlu ERBAY – İstanbul Üniversitesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi ve İBB Kültür AŞ Müzeleri” Salih DOĞAN – Müzeci / Kültür AŞ oldu. Üst katta stantların ortasında bulunan Miras sohbetleri alanında ise “ Müzecilik Meslek Kuruluşu Derneği “Muhayyel Bir Meslek Olarak Müzecilik” ve KUMID “UNESCO Kültür Mirasını Koruma El Kitapları” Yrd. Doç. Dr. Mahmut AYDIN, KUMID Üyesi, Batman Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi söyleyişlerini dinleyerek ilk günün yorgunluğu ile kaldığımız eve doğru fuar alanından ayrıldık.
Fuarın ikinci gün etkinlikleri 28 Nisan 2017 Cuma günü idi. Sabah saat 10.00 da başlayan programda ilk önce “Mardin Müzesi Restorasyon, Konservasyon Analiz ve Müze Eğitimi Çalışmalarını Mardin Müzesi Müdürü sayın Nihat ERDOĞAN ‘dan zevkle dinledik. Buradan bir hakkı ifade etmeliyim ki Mardin Müzesi hem standında sergilediği görsel malzemeler ve uygulamalı çalışmalar ile kısıtlı imkanlarla neler yapılacağını ve nasıl müze eğitimleri verileceğini çok güzel uygulamalar ve sunumlarla üç gün boyunca fuar ziyaretçilerine gösterdi. Kendilerini bu olağanüstü çabalarından dolayı tebrik ederiz. Daha sonra hepimizin yakından tanıdığı gazeteci ve İz Tv Genel Yayın Yönetmeni Coşkun ARAL’ın “İstanbul'da İnsanlık Tarihinin İzi” belgesel sunumunu izledik. Program akışının sabah bölümünde ise son olarak Doç. Dr. Zeynep ERES – Restoratör İTÜ “ Kent Arkeolojisinde Koruma ve Mimari Tasarım” konulu bir konuşma yaptı. ‘28 Nisan 2017 Cuma günü öğleden sonra derneğimiz adına Miras sohbetleri Programında “ Türk-İslam Mezar Taşları “adlı bir söyleyişi yapacağımızdan bazı sunumları ve atölye çalışmalarına katılamadık. Üst kattaki bölümde önce 15.30-16.00 13.00-14.000 arası KÜMAD-Kültürel Mirası Koruma ve Araştırma Derneği’nden üç erkek ve bir bayandan oluşan ekibin dernek çalışmalarını ve önümüzdeki yıllarda yapacakları projeleri dinledik. 14.00-14.30 arası ise Tarihsel Çevre ve Yapı Korumacıları Derneği adına sayın mimar HATİCE KARAKAYA’nın İstanbul Yeni Cami Hünkar Kasrı restorasyonu adlı sunumlu söyleyişine katıldık Saatler 15.30 gösterdiğinde ise Kuşadası Kültürel ve Tarihi Mirası Koruma Derneği adına MAHMUT ÖKÇESİZ “ Türk-islam Mezar Taşları “ adlı söyleyişiyi ülkemizim dört bir yanından çektiğimiz resimler eşliğinde icra ettik.
Fuarın üçüncü ve son günü olan 29 Nisan 2017 Cumartesi günü saat 10.45 de Europa Nostra Yayınları Editörü Wolter BRAAMHURST tarafından sunulan “ Europa Nostra ve 2018 Kültür Mirası Yılı” hakkında detaylı bilgiler edindik ve bu kurumun Türkiye şubesi çalışmaları hakkında notlar tuttuk. Akabinde CNN Türk adına ASLI ÖYMEN’ni n moderatörlüğünü yaptığı, Güven İSLAMOĞLU – Ömer ERBİL ve Nezih BAŞGELEN konuşmacılar olarak iştirak ettikleri “Define(ci) Avcıları” adlı paneli izledik. Duyduklarımız karşısında zaman zaman dehşete düştük ve ülkemizin tarihi ve kültürel mirasının nasıl hoyratça ve tam bir mirasyedi mantığı ile talan edildiğini içimiz sızlayarak konunun uzmanlarından öğrendik. Öğleden sonraki oturumlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Müdürlüğü Sunumlarından seçtiğimiz ; Milas Mezar Odası Duvar Resimleri Konservasyonu ve Çevresel Koşulların Denetimi Özlem Toprak CİHAN / Konservatör-Restoratör ve Konservasyonda Malzeme Analizleri ve İleri Teknik Yöntemler Özgür SARICA / Kimya Mühendisi “ izledikten sonra üst kata çıkarak Miras Sohbetleri Programındaki ÇEKÜL tarafından verilen “ Renklerle Sulu boya Atölyesi “ adlı çalışmayı izledik ve fotoğraflar çektik. Bu çalışmadan sonra ise yine Miras Sohbetleri Programındaki ikinci söyleşi olan ve Dr. Işılay GÜRSU ‘nun “ Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsünün Kültürel Miras Yönetimi Projeleri “ adlı söyleyişisini zevkle dinledik. Son olarak hiç vakit kaybetmeden yine alt kattaki konferans salonuna koşarak giderek Patara Meclis Binası Restorasyonu” Prof. Dr. Havva İŞKAN – Akdeniz Üniversitesi / Patara Kazıları Başkanı, Üç Güzeller: Keşfetme, Koruma, Sergileme” Prof. Dr. Nevzat ÇEVİK, Arkeolog, Müzeci ve Yazar, Çok Kültürlü Yaşayan Tarih Kenti Stratonikeia'da Bütüncül Koruma Uygulamaları” Prof. Dr. Bilal SÖĞÜT / Pamukkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak. Arkeoloji Böl ve Vakıflar genel Müdürlüğü’nün “ Vakıf Kültür Varlıklarını Koruma Çalışmalarından Örnekler” sunumu ile Heritage İstanbul 2017 fuarını noktaladık.