KUŞADASI OSMANLI MAHALLESİ PROJESİ
Kuşadası 11.yüzyılın sonundan itibaren Türk yurdu olarak bilinen ve tarihi geçmişi çok eskilere dayanan kadim bir Türk şehridir. 1413 tarihinde Osmanlı hakanı Çelebi Mehmet (I. Mehmet) tarafından Osmanlı topraklarına dahil edilen Kuşadası kenti 1613 tarihinde Sadrazam ve saray damadı Konevi Kara Mehmet Paşa tarafından yeniden imar edilmiş ve büyük bir külliye ilave edilerek tam bir Türk kenti olmuştur. 1671 lerde Kuşadası kentini gezen ünlü Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi Kuşadası’nın ünlü ve zengin bir Türk şehri olduğunu ve limanının 500 parça gemi alabilecek kapasitede olduğundan bahseder. Evliya Çelebi zamanında 9 mahalleden oluşan kent 19.yüzyılın başından itibaren aldığı Kafkas, Balkan ve Türk adalarından gelen göçmenlerle renklenmiş ve büyümeye başlamıştır. 1924 mübadelesi ile de bu durum devam etmiş ve Türk kimliği ön plana çıkmıştır.
Kuşadası Kültürel ve Tarihi Mirası Koruma Derneği olarak en büyük hayallerimizden biride Kuşadası kentinde bulunan tüm Türk eserlerini korumak ve yaşatmaktır. Bu nedenle ilçemizde bir “ Osmanlı Mahallesi “ oluşturmayı ve Osmanlı dönemindeki halkın yaşantısından kesitler sunarak tarihi bir anlamda canlandırmayı, tarihi dokuyu bu şekilde yaşayan organizmalar haline getirmeyi, ilçemizi gezmeye, geçmişimizi tanımak için buralara gelen yerli ve yabancı konuklarımıza Osmanlı havasını solumayı, o atmosferde gezdirmeyi ve tanıtmayı amaçladık. Kuşadası’nın tarihi dokusunu içine alan Kale kapısı ile Atatürk heykeli arasında kalan ve bugün “ İki oklu “ “ ve “cami atik “ mahalleleri sınırları içinde olan 300ün üzerinde eski ve tarihi ev yer almaktadır. İki Oklu ve Hacı İbrahim tarihi camileri ile Arslanlar ve Yıldırım caddeleri, Anıt, Kanat ve sağlık sokaklarının ana tarihi aksını oluşturduğu bu bölgede resmen tescilli 110 civarında tarihi eski ev-bunların çoğunluğu Osmanlı’nın son dönemlerinde inşa edilmiştir-harap ve son derece kötü şartlarda ayakta kalma mücadelesi vermektedirler. Bu iki cadde ile üç sokak üzerindeki evlerin restore edilmeleri ve cephe düzenlemeleri yapılıp, sokak sağlıklaştırmaları tamamlandığı zaman bir “ Kuşadası Osmanlı mahallesi “ kendiliğinden ortaya çıkacaktır.
Bu projede biz tarihi bir Osmanlı mahallesini tüm birimleri ile ortaya çıkarmayı hedefliyoruz. Osmanlı’da cami mahallenin ana çekirdeğidir ve Osmanlı medeniyetinin kalbidir. Örneğin İki oklu cami etrafındaki evleri restore ettirip, cephe düzenlemelerini yaptıktan sonra sokak çeşmeleri, fırınları, kahvehaneleri, berberleri, kasabı, helvahanesi, yemenicisi, bakırcısı, süpürgecisi, dericisi, vb. tüm el sanatları dükkanları bulunan ve bunların aralarına serpiştirilmiş evlerin butik otel tarzı işletmelerle donanmış bir mahalle hayal ediniz. Sokaklarında Osmanlı kıyafeti giyen erkeklerin dolaştığı, dükkan sahiplerinin Osmanlı kıyafetleri ile sanatlarını icra eyledikleri, kahvehanelerinde nargile içilen, bakır cezvelerde Türk kahvesi pişirilen ve gül lokumu ile servis edilen insanları gözünüzün önüne getirin. Sokaklarında şerbet ve macun satıcıların yüksek sesle dolaştığı, Türk hamamı önünde peştamalı ile kapıda bekleyen natırı ve fırınlarından mis kokulu Osmanlı simitlerinin kokusunun sindiği bir mizanseni hayal edin. Her türlü gösterilerin, sünnet alaylarının, Ramazan eğlencelerinin, vakit ve cenaze namazları ritüellerinin canlı icra edildiği bir mahalle tasavvur edin. Her gün belli bir vakitte mehterin kös vurduğu, sokaklarında feraceli şık Osmanlı hanımlarının gezdiği, damat tıraşının canlı yapıldığı ve atların üzerindeki gelinin baba evinden koca evine gidişini bir film gibi izleyin. İşte bizim tasarladığımız Osmanlı mahallesi budur.